آیاسار

آقا اسماعیل بعد از عمری کار فنی و درست کردن آبگرمکن ها و بخاری ها و کولر آبی های خانه های مردم، به این نتیجه رسیده بود که شأن و جایگاه اجتماعی درخوری ندارد، به خصوص حالا که چند سالی می شد به لطف دانشگاه آزاد و شهریه و البته کمی تلاش، مدرک کارشناسی را به دست آورده بود. با درآمدی که از کار های فنی داشت، خانه و ماشین خریده بود و صبح به صبح بچه هایش بدون نان گرم، روزشان را شروع نمی کردند و صبحانه نمی خوردند. با تمام اینها اما شأن و جایگاه اجتماعیِ درخور را احساس نمی کرد و به دنبال کار اداری بود.

بعد از مدت ها جستجو بالاخره به لطف مدرکش، کاری مناسب با رشته اش؛ حقوق، در دانشکده ی حقوق فلان دانشگاه برای خود دست و پا کرد، کارمندِ قراردادی ساعتی، که در اولین بند قراردادش آمده بود: دانشگاه هر وقت که لازم ببیند می تواند قرارداد را فسخ کند و کارمند حق ندارد مسئولیت محوله را ترک کند و چنانچه ضرری ناشی از ترک وظیفه به دانشگاه وارد شود، کارمند مربوطه ضامن جبران ضرر است.
البته نباید فراموش کرد که این بند با این الفاظ در قرارداد نیامده است، اما مضمون آن قطعا همین است که برای شما روایت کردم.
آقا اسماعیل، قرارداد را خوانده و نخوانده امضا کرد و رسما کارمند شد، کارمندِ قراردادی ساعتی. و از این به بعد هر کسی که از او بپرسد: کارت چیه؟ با سری بالا و سینه ای سپر، شِق و رِق، با صلابت و اطمینان خاطر و بدون هیچ سرشکستگی و سرافکندگی، جواب می دهد: کارمند دانشگاهِ فلان.
خودش که می گوید: اصلا همین که بگویی کارمندِ دانشگاه، این عبارت دهن پُر کنه، پرستیژ -این کلمه را هم از وقتی کارمند دانشگاه شده، افتاده سرِ زبانش- پرستیژ خاصِ خودش رو داره و بقیه به چشم دیگه ای نگات می کنن. انگار به آدم این حس رو القا میکنه که تو الآن جایگاه خودتو بین بقیه پیدا کردی.
اتاقِ انتهاییِ زاویه ی سمتِ چپِ طبقه ی همکفِ دانشکده ای که همه اش دو طبقه و ده- دوازه اتاقی که روزی روزگاری کلاس درس بوده اند و حالا تبدیل به قسمت اداری شده اند، اتاقِ کار آقا اسماعیل و سه همکارش است. هر کدام از همکارها که همزمان با آقا اسماعیل استخدام شده اند، دلیل خاص خودشان را برای کارمند شدن داشته اند؛ همکار میز سمت راستیِ او با بدنی نحیف و سبزه و ته ریشی که همیشه یک اندازه است و انگار نه هیچ وقت رشد می کند و نه کوتاه می شود، با نگرانیِ همیشگی اش که مبادا کارم را از دست بدهم، پس هیچ چیز و هیچ کسی برایم اهمیت ندارد اگر کارم به خطر بیفتد، به دنبال کاری است که بعد از سی سال آزگار زندگی بدون بیمه، طعم بیمه شدن را تجربه کند و دفترچه ی بیمه ی خود، هر چند بیمه ی سلامت را با دستان خود لمس کند.
همکارِ میزِ رو به رویی -سمت راست- که به لطف جنباندن مداوم دهان و هفت-هشت سیب زمینی و تخم مرغ آب پزی که هر روز مصرف می کند، در حال اضافه وزن کردن است و کمی از همکارِ قبلی آقا اسماعیل، تو پُرتر است، بین برزخ سربازی و کار، گیر افتاده و بعد از گذشتن دو ماه از شروع کار، همچنان منتظرِ اعلام نتیجه ی پزشک معتمدِ نظام وظیفه است که آیا به دلیل ضعف بینایی چشم سمت راست، معاف از خدمت سربازی است یا نه؟ پیش از این و البته همچنان، ماشین خرید و فروش می کرد و به قول خودش نیازی به این چندرغاز حقوق ندارد، اما همسرش، مثلِ همکارش آقا اسماعیل، کارِ اداری را کاری خاص و ویژه می داند، هر چند حقوقش در برابر پولِ دلالی ماشین،  به لعنت خدا نیرزد.
همکارِ سوم آقا اسماعیل که پشت میز رو به رو، سمت چپ می نشیند، از بقیه چاق تر است و اتفاقا تلاش می کند که لاغر کند، هر چند همه تلاشش را به کار نمی گیرد و سرِ سفره بند معده اش کاملا شُل و وا رفته می شود و اگر معده ای که چاه ویلش می نامد، تا خرخره پر نشود، خدا را سپاس نمی گوید! این یکی، دلیلش کاملا متفاوت از دیگران است و از بیکاری و نشستن در خانه و صد البته حرف فامیل که مدام آشکارا و پهنان بیکاری اش را به رخش می کشند و توی سرش می زنند، خسته شده و بر خلاف میل باطنی اش که از کارِ روتین و یکنواخت متنفر است، از ایده آلش که هیچوقت نفهمید چیست و فقط می داند از کار اداریِ کسل کننده متنفر است، دست کشیده و به استخدام دانشگاه درآمده است.
علاوه بر این چهار نفر، نفر پنجمی وجود دارد که هر چند همزمان با این چهار نفر استخدام شده است، اما به قول مدیران مجموعه، به دلیل توان مدیریتی بالا، و از نظر همکارانش، به علتِ روابط دوستانه ی قوی با مدیران بالا، مسئولیت این چهار نفر را به عهده گرفته و بر آنها مدیریت و نظارت می کند. از قضا مدیریت را هم چیزی جز نظارت نمی داند و حال و حوصله ی انجام هیچ کاری جز همین نظارت بر دیگران که کارشان را درست و به موقع انجام دهند، ندارد.
آقا اسماعیل با موی سر و ریشِ سفید، از تمام همکارانش مسن تر است و اگر عمو صدایش کنند، پر بیراه نگفته اند و بیراهه نپیموده اند، اما با شکسته نفسیِ تمام از یکی کار با ورد را یاد می گیرد و از دیگری نحوه ی کار با واتساپْ وب و نحوه ی کار با سامانه ی دانشگاه و از سومی زبانِ ترکی.