صدیقة

عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ:
قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: مَنْ غَسَّلَ فَاطِمَةَ ع؟
قَال:َ ذَاکَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ
 فَکَأَنَّمَا اسْتَفْظَعْتُ ذَلِکَ مِنْ قَوْلِه فَقَالَ لِی: کَأَنَّکَ ضِقْتَ مِمَّا أَخْبَرْتُک؟َفَقُلْتُ قَدْ کَانَ ذَلِکَ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَقَالَ لَا تَضِیقَنَّ
 *فَإِنَّهَا صِدِّیقَةٌ لَمْ یَکُنْ یُغَسِّلُهَا إِلَّا صِدِّیقٌ* أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ مَرْیَمَ لَمْ یُغَسِّلْهَا إِلَّا عِیسَى.
مفضل بن عمر: از امام صادق ع پرسیدم: چه کسی فاطمه ع را غسل داد؟ حضرت فرمود: امیر مومنان ع.
من گویا از این سخن به وحشت آمدم.
حضرت فرمود: گویا از آنچه به گفتم به تنگ آمدی؟
عرض کردم: همینطور است فدایت شوم.
پس حضرت فرمود: (از این سخن) به تنگ نیا که همانا فاطمه صدّیقه است که جز صدّیق او را غسل نمی دهد، آیا نمی دانستی که حضرت مریم را جز حضرت عیسی غسل نداد؟

وسائل الشعیة، ابواب غسل المیّت، باب 24، ح6

 

لفظ «صدّیق» در قرآن به صورت، مذکر و مؤنث، مفرد و جمع، شش بار در قرآن ذکر شده است:

به صورت جمع مذکر دو بار:
1) وَمَن یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَٰئِکَ رَفِیقًا
ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪ ، ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺻﺪّﻳﻘﺎﻥ ﻭ ﺷﻬﻴﺪﺍﻥ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻌﻤﺖ [ ﺍﻳﻤﺎﻥ ، ﺍﺧﻠﺎﻕ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺻﺎﻟﺢ ] ﺩﺍﺩﻩ ; ﻭ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﻧﻴﻜﻮ ﺭﻓﻴﻘﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.(النساء 69)

2) وَالَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَٰئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا أُولَٰئِکَ أَصْحَابُ الْجَحِیمِ
ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺵ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ، ﺁﻧﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺪّﻳﻘﺎﻥ ﻭ ﮔﻮﺍﻫﺎﻥ [ ﺍﻋﻤﺎﻝ ]ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ، [ ﻭ ] ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﭘﺎﺩﺍﺵ [ ﺍﻋﻤﺎﻝ ] ﺷﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺭ [ ﺍﻳﻤﺎﻥ ]ﺷﺎﻥ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻔﺮ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﻜﺎﺭ ﻛﺮﺩﻧﺪ ، ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻫﻞ ﺩﻭﺯﺥ ﺍﻧﺪ .(الحدید 19)

به صورت مفرد مؤنث یک بار در وصف حضرت مریم سلام الله علیها:

مَّا الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّیقَةٌ کَانَا یَأْکُلَانِ الطَّعَامَ انظُرْ کَیْفَ نُبَیِّنُ لَهُمُ الْآیَاتِ ثُمَّ انظُرْ أَنَّىٰ یُؤْفَکُونَ
ﻣﺴﻴﺢ ، ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻣﺮﻳﻢ ﺟﺰ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﻱ [ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺧﺪﺍ ] ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﮔﺎﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ . ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺯﻥ صدّیقه ﺑﻮﺩ . ﻫﺮ ﺩﻭ[ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ] ﻏﺬﺍ ﻣﻰ  ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ . ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻞ ﺑﻨﮕﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ  ﻛﻨﻴﻢ [ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺍﻙ ، ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ] ; ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻞ ﺑﻨﮕﺮ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ [ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ ] ﻣﻨﺤﺮﻑ ﻣﻰ  ﺷﻮﻧﺪ ؟ !(المائدة 75)

به صورت مفرد مذکر سه بار در وصف حضرت ابراهیم علیه السلام، حضرت یوسف علیه السلام و حضرت ادریس علیه السلام:

1) یُوسُفُ أَیُّهَا الصِّدِّیقُ أَفْتِنَا فِی سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ یَأْکُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنبُلَاتٍ خُضْرٍ وَأُخَرَ یَابِسَاتٍ لَّعَلِّی أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَعْلَمُونَ
[ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻧﺰﺩ ﻳﻮﺳﻒ ﺭﻓﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ : ] ﺗﻮ ﺍﻱ ﻳﻮﺳﻒ ! ﺍﻱ صدّیق ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻔﺖ ﮔﺎﻭ ﻓﺮﺑﻪ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ [ ﮔﺎﻭ ] ﻟﺎﻏﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ  ﺧﻮﺭﻧﺪ ، ﻭ ﻫﻔﺖ ﺧﻮﺷﻪ ﺳﺒﺰ ﻭ [ ﻫﻔﺖ ﺧﻮﺷﻪ ] ﺧﺸﻚ ﺩﻳﮕﺮ ، ﻧﻈﺮﺕ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻦ . ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻧﺰﺩ ﻣﺮﺩم ﺑﺮﮔﺮﺩم ، ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ [ ﺍﺯ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺏ ﻋﺠﻴﺐ ] ﺁﮔﺎﻩ ﺷﻮﻧﺪ .(یوسف 46)

2) وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّهُ کَانَ صِدِّیقًا نَّبِیًّا
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ، [ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖِ ] ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺍ ﻳﺎﺩ ﻛﻦ ، ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺍﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ صدّیق ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮﺩ .(مریم 41)

3) وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ إِدْرِیسَ إِنَّهُ کَانَ صِدِّیقًا نَّبِیًّا
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ، [ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖِ ]ﺍﺩﺭﻳﺲ ﺭﺍ ﻳﺎﺩ ﻛﻦ ، ﻛﻪ ﺍﻭ صدیق ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮﺩ .(مریم 56)

 

نکته: علامه مجلسی در لوامع صاحبقرانی می گوید: صدیق در لغت به معنی کثیر الصدق است که بسیار راستگو باشد یا بسیار تصدیق نبی کند یا هرچه گوید فعل او مصدق قول او باشد؛ اما در عرف حدیث به‌معنی معصوم است.(لوامع صاحبقرانی 2: 222 انتشارات اسماعیلیان، قم)

عظمت عید غدیر در سخن امام رضا

 

عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ قَالَ: کُنَّا عِنْدَ الرِّضَا علیه السلام وَ الْمَجْلِسُ غَاصٌّ بِأَهْلِهِ فَتَذَاکَرُوا یَوْمَ الْغَدِیرِ فَأَنْکَرَهُ بَعْضُ النَّاسِ فَقَالَ الرِّضَا ع حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ قَالَ إِنَّ یَوْمَ الْغَدِیرِ فِی السَّمَاءِ أَشْهَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْضِ إِنَّ لِلَّهِ فِی الْفِرْدَوْسِ الْأَعْلَى قَصْراً لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ مِنْ ذَهَبٍ ثُمَّ ذَکَرَ وَصْفَ ذَلِکَ الْقَصْرِ وَ مَا یَجْتَمِعُ فِیهِ یَوْمَ الْغَدِیرِ مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ مَا یَنَالُونَ مِنْ کَرَامَةِ ذَلِکَ الْیَوْمِ ثُمَّ قَالَ یَا ابْنَ أَبِی نَصْرٍ أَیْنَمَا کُنْتَ فَاحْضُرْ یَوْمَ الْغَدِیرِ عِنْدَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام- فَإِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ لِکُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ ذُنُوبَ سِتِّینَ سَنَةً وَ یُعْتِقُ مِنَ النَّارِ- ضِعْفَ مَا أَعْتَقَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- وَ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ لَیْلَةِ الْفِطْرِ- وَ الدِّرْهَمُ فِیهِ بِأَلْفِ دِرْهَمٍ لِإِخْوَانِکَ الْعَارِفِینَ فَأَفْضِلْ عَلَى إِخْوَانِکَ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ سُرَّ فِیهِ کُلَّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ

 

 

احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی گوید: نزد امام رضا علیه السلام بودیم و مجلس پر از افراد بود. [در این حال] صحبت از غدیر شد و بعضی آن را انکار کردند، پس امام رضا علیه السلام فرمودند: پدرم از پدرش برایم نقل کرده است که همانا روز غدیر در آسمان مشهورتر از آن در زمین است، در فردوس اعلی قصری است برای خدا که یک آجر آن از نقره است و یک آجرش از طلا و [و حضرت] وصف آن قصر و اجتماع ملائکه در روز غدیر در آن قصر و آنچه از کرامتی که به آن می رسند در آن روز را ذکر کرد، سپس فرمودند: ای ابن ابی نصر! روز غدیر هر کجا که بودی نزد امیرالمومنین علیه السلام حاضر شو که [در این روز] خداوند گناهان شصت سال هر مرد و زن مومن و مسلمان را می بخشد و دو برابر آنچه که در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر از آتش جهنم آزاد کرد، رها می سازد، و[صدقه] یک در درهم معادل هزار درهم است برای برادرانت که[این روز] را می شناسند و بر برادرانت در این روز تفضل کن و هر مرد و زن مومنی را شاد گردان.

 

 

وسائل الشیعة، کتاب الحج، باب 28 من ابواب المزار و ما یناسبه، حدیث 1

 

أهنی و ابارک لکم عید الله الأکبر عید الغدیر الاغر، یوم تتویج الامام علی علیه السلام و العهد الیه بالامامة و الولایة و اکمال الدین و اتمام النعمة و رضا رب العالمین بالاسلام

عید غدیر روزی که در آن دین کامل شد و نعمت تمام گشت و اسلام به عنوان دین مورد رضایت خداوند قرار گرفت و رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ابلاغ گشت، را به شما و خانواده ی محترمتان تبریک عرض می کنم. 

راه عاقبت به خبری

عن الرضا علیه السلام عن أبیه موسی بن جعفر علیه السلام قال کتب الصادق علیه السلام إلی بعض الناس، إن أردتَ أنْ یختم بخیر عملُک حتّی تقبض و أنت فی أفضل الأعمال فعظّم للّه حقَّه أنْ لاتبذل نعماءه فی معاصیه و أن تغتر بحلمه عنک وأکرم کل من وجدته یذکر منا أو ینتحل مودتنا ثم لیس علیک صادقا کان أوکاذبا إنما لک نیتک و علیه کذبه

عیون اخبار الرضا علیه السلام، للشیخ الصدوق، ج2، ص4، باب فیما جاء عن الرضا علیه السلام من الأخبار المنثورة، ح8

از امام رضا علیه السلام از موسی بن جعفر علیه السلام روایت شده است که امام صادق علیه السلام طی نامه ای به کسی فرموده اند: اگر می خواهی عملت به خوبی انجام پذیرد(عاقبت به خیر شوی) و مرگت فرا رسد در حالی که تو در(حال انجام) بهترین اعمال باشی، حق خدا را بزرگ بدار بدینگونه که

 نعمت های او را در مسیر معصیت های او صرف نکنی

 و به بردباری او نسبت به خود مغرور نشوی

و هر کس را یافتی که از ما یاد می کند یا ادعای دوستی ما را می کند، او را محترم بشمار، و بر تو چیزی نیست که راستگو باشد یا دروغگو، چرا که تو ثواب نیت خود را می بری و او جزای دروغ خود را می بیند.

خسته از زندگی

عن الرضا علیه السلام عن أبیه موسی بن جعفر علیه السلام قال جاء رجل إلی الصادق علیه السلام فقال: قد سَئِمتُ الدنیا فأتمنّی علی الله الموت. فقال: تَمَنّ الحیاة لتطیع لالتعصی، فَلَأَنْ تعیش فتُطیع خیرٌ لک من [أنْ] تموت فلاتعصی و لاتطیع.

عیون اخبار الرضا علیه السلام، للشیخ الصدوق، ج2، ص3، باب فیما جاء عن الرضا علیه السلام من الأخبار المنثورة، ح2

از حضرت رضا علیه السلام از پدرش موسی بن جعفر علیه السلام روایت شده که می فرماید: مردی نزد امام صادق علیه السلام آمد و گفت: از زندگی سیرم و از خداوند مرگ می طلبم. امام علیه السلام فرمودند: ای مرد! از خدا طلب عمر کن تا او را اطاعت کنی نه آنکه نافرمانی کنی، پس اگر زنده باشی و طاعت خدا کنی برای تو نیکوتر است از آنکه بمیری تا نه معصیت او کرده باشی و نه اطاعتش. 

میلاد امام رضا علیه السلام مبارک.