آیاسار

#گزارشی_از_یک_کتاب

کتاب #خدا_در_اندیشه_ی_انسان

نویسنده #مرتضی_مطهری

قضاوت در مورد اندیشه ها بستگی به اصالت داشتن آن ها و عدم تبعیت آن ها از شرایط مختلف دارد.

یکی از نظریاتی که در مورد اندیشه ها و تفکرات، توسط مادی گرایان ارائه شده است، «تبعیت اندیشه از شرایط ذهنی و عینی» است؛ به این معنا که چنان چه اندیشه ای توسط شخصی ارائه شود، باید شرایط ذهنی و روانی شخص از یک طرف و شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی او را مطالعه کرد و سنجید و با همین مطالعه می توان دلیل ارائه ی این اندیشه توسط شخص را توجیه کرد، به عبارت دیگر اندیشه ی ارائه شده تابع شرایط ذهنی و عینی است و هر کسی در آن شرایط قرار می گرفت، چنان اندیشه ای را ارائه می کرد و فکر شخص و شخصیتش تاثیری در ارائه ی اندیشه ندارد.

شهید مطهری ره ضمن پذیرش تاثیر شرایط ذهنی و عینی بر اندیشه، این حد  از تاثیر را نمی پذیرند و برای شخصیت و فکر انسان و در واقع برای انسان اصالت قائل می شوند و وجود اندیشه ی اصیل را مطرح می کنند.

علاوه بر این مطلب، ایشان دو اشکال اساسی به این نظریه وارد می کنند: 

1- طبق این نظریه، هیچ اندیشه ای از جمله همین نظریه اصالت ندارد و نمی توان گفت که آیا درست است یا غلط؟ چرا که هر اندیشه و نظریه ای در شرایط خودش ارائه شده است و نمی توان گفت درست است یا غلط!!

2- اشکال دیگر این نظریه آن است که منجر به ایده الیسم می شود. طبق مکتب ایده آلیسم واقعیتی ورای ذهن وجود ندارد و چنانچه واقعیت خارجی وجود داشته باشد، آن واقعیت قابل درک نیست، و ماتریالیست ها که اصالت را برای ماده قائل اند و واقعیت خارجی را می پذیرند، بدون اینکه بدانند، واقعیت خارجی و ماده را انکار کردند.

برای مطالعه ی بیشتر می توانید به کتاب #خدا_در_اندیشه_ی_انسان فصل «بررسی نظریه ی تاثیر شرایط عینی و ذهنی در فکر انسان» مراجعه کنید.